Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023

Το παράδειγμα της λίμνης Κάρλας και οι σκέψεις στη Λαψίστα

 


Με αφορμή τον καταστροφικό κατακλυσμό στη Θεσσαλία το παρακάτω κείμενο είναι της Kiki Kati, καθηγήτριας στο τμήμα ΒΕΤ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Κάποτε σ αυτή τη χώρα πρέπει να ακούμε την επιστήμη, πάνω από κάθε πολιτική.

Kiki Kati

Το παράδειγμα της Κάρλας. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή με αποκατάσταση των λαθών μας. Μια εικόνα της Κάρλας, χίλιες λέξεις.

”Μεταφέρομαι στα Ιωάννινα. 

 Προτάσεις: επανασύσταση της λίμνης Λαψίστας, και της Λαγκάτσας, φυσική σύνδεση Λαψιστας με την Παμβώτιδα, τμηματική τμήση του αναχώματος-ποδηλατόδρομου για εκτόνωση της λίμνης με παράλληλη αποκατάσταση πλημμυρικών εκτάσεων στην περιοχή της Ανατολής-Κατσικάς. Παύση έργων περεταίρω περιορισμού και εγκιβωτισμού της λίμνης, αποκατάσταση παρόχθιας δεντρώδους βλάστησης. Ισχυρά αντιπλημμυρικά στον παλαιό αιγιαλό πίσω από τα τεχνητά αναχώματα και πεζοδρόμους., με βάση τις αεροφωτογραφίες έκτασης της λίμνης το ΄50, όπου είναι σήμερα εφικτό, καθώς ο οικιστικός ιστός έχει επεκταθεί μέσα στον παλαιό αιγιαλό. Τα υγρά λιβάδια είναι τα φυσικά σφουγγάρια που θα προστατέψουν την πόλη και θα επαναφέρουν τη βιοποικιλότητα.

Τα είπαμε, τα προωθήσαμε και αποτυπώθηκαν στο παλιό διαχειριστικό της Λίμνης, στο ΣτΕ φτάσαμε, επιστολές στείλαμε παντού πριν 15 χρόνια, το υδροβιολογικό πάρκο Ανατολής-Κατσικάς προτείναμε, στις τοπικές εφημερίδες γράψαμε τα λάθη και τις λύσεις στην Παμβώτιδα, τα καταγγείλαμε επίσημα στο κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση, προειδοποιήσαμε για πλημμύρες και την πολιτική ευθύνη, την έρευνα στα πλημμυρικά της λίμνης για τα σημαντικά της είδη συνεχίζουμε (κρίσιμα κινδυνεύον ενδημικό είδος εντόμου Chorthippus lacustris), τα διδάσκουμε στο Παν.ο μεχρι σήμερα στα μαθήματα..., Μετά, τι? Ένας επιστήμονας μόνος δεν φέρνει την Άνοιξη. Μαζί και ο κούκος...

Ίσως η οδύνη που κατακλύζει τη χώρα να είναι ο σεισμός που χρειάζεται το πολιτικό σύστημα και η όλη κοινωνία για να ξυπνήσει και να ξεκινήσει επιτέλους ενέργειες με βάση τους νόμους της φύσης (nature based solutions). Όπως οι παραπάνω προτάσεις για το λεκανοπέδιο της Παμβώτιδας.

Εικάζω πως : Ό,τι έχει χτιστεί στις άλλοτε εποχιακά πλημμυρικές εκτάσεις της λίμνης θα πνιγεί. Το αεροδρόμιο για παράδειγμα, τα παραλίμνια καφέ όπως η κυρα-Φροσύνη, το μαγαζιά στο παραλίμνιο odeon, και όλες οι πολυκατοικίες που χτίστηκαν πιο πίσω εντός του παλαιού αιγιαλού. Ή το νέο ξενοδοχείο που εγκρίθηκε πάνω στα υγρολίβαδα από το Δ.Σ. το Φορέα Διαχείρισης, λίγο πριν αυτός καταργηθεί.... Είναι ζήτημα χρόνου. Σε αντίστοιχες ακραίες καταιγίδες σαν αυτή που έζησε η Θεσσαλία θα πλημμυρίσουν και άλλες γειτονιές της πόλης αν δεν μπορεί να εκτονωθεί η λίμνη. Ήδη η λίμνη έχει βγει και έχει πνίξει τα υγρά λιβάδια και τους αγρούς στην Αφθιθέα. Θα την "πληρώσουν" γειτονιές που δεν θα έπρεπε, με πρώτους τους Καστρινούς... Θα κινδυνεύσουν κι εδώ στα Γιάννενα ζωές, και περιουσίες. Εννοείται πως δεν θα μείνει ο παραλίμνιος δρόμος, ούτε ο ποδηλατόδρομος που στοίχισε τόσα....Αν μείνουμε στην αδράνεια, για μενα είναι βέβαιο. Ο χρόνος δεν είναι γνωστός.

Σημειωτέρον πως οικόπεδο δεν αγόρασα στον κάμπο της Λαψίστας, για να χτίσω σπίτι, παρότι ήταν πολύ πιο φτηνό. Γιατί εγώ γνώριζα τους κινδύνους. Οι συμπολίτες μου όμως; Πού είναι η προστασία του πολίτη και η ορθή χωροταξία;

Η Κάρλα έδειξε εντυπωσιακά πως η φύση εύκολα πήρε πίσω μέσα σε ώρες ότι της αρπάξαμε για την "αναπτυξή" μας ξοδεύοντας εκατομμύρια σε τεράστια έργα εγκιβωτισμών και αποξηράνσεων. Έχω μείνει άναυδη με την ταχύτητα που "αυτοαποκαταστάθηκε" πνίγοντας χωριά και καλλιέργειες. Τώρα θα δώσουμε δισσεκατομμύρια για να αποκαταστήσουμε ζημιές. Τεράστιες ζημιές. Πότε θα διδαχθούμε από τα λάθη μας; Γιατί να μη τα δώσουμε για να αποκαταστήσουμε τα οικοσυστήματα που μας προστατεύουν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις καταστροφές; Ο νέος Νόμος Αποκατάστασης της Φύσης δίνει τα εργαλεία για αυτό.

Φυσικά δεν άκουσα από κανέναν υποψήφιο τοπικής αυτοδιοίκησης, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, προγραμματική δήλωση για αποκατάσταση των υγροτόπων του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων όπως η Λαψίστα και άρα προστασία από τις μελλοντικές πλημμύρες. Όλα γίνονται πολύ γρήγορα. Και η καταστροφή είναι πρόσφατη. Μπορεί να ακούσουμε στο μέλλον τέτοιες δεσμεύσεις. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είχε επίσης προειδοποιήσει την τοπική αυτοδιοίκηση για τις πλημμύρες, χωρίς ανταπόκριση. Οι επιστήμονες στα Ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμια είμαστε εδώ, ανοιχτοί στην κοινωνία και διαθέσιμοι στους αιρετούς άρχοντες. Αδιακρίτως. Και με καλή πίστη. Οι περισσότεροι τουλάχιστον. Αλλά δεν είμαστε εμείς πολιτικοί, δεν έχουμε εμείς την ευθυνη της αδράνειας. Μακάρι να έρθουν σοβαρές προτάσεις και δευσμεύσεις από τους υποψηφίους τις επόμενες μέρες. Όσο ζούμε ελπίζουμε...”

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου